اضطراب پنهان چیست و چه نشانه‌هایی دارد؟

در جهان وسیع احساسات انسانی، اضطراب به عنوان مزاحمی ناخوانده است که زندگی روزمره ما را تحت تاثیرات شدید قرار می‌دهد. مسئله بسیار جالبی که امروز موضوع بحث ما است، پنهانی بودن برخی از انواع اضطراب است! همه ما اضطراب را با حال بد قبل از مصاحبه یا امتحان می‌شناسیم اما همیشه نمی‌توان روی علائمی که می‌شناسیم حساب باز کنیم. اضطراب پنهان یا اضطراب ناخودآگاه را نمی‌توان به شکل معمول مشاهده کرد.

اضطراب ناخودآگاه شکلی از اضطراب است که در اعماق خودآگاه فعالیت می‌کند. سایه‌ای پنهان که بدون جلب توجه، ما را دنبال می‌کند و بر تصمیمات، احساسات و رفتارهای ما اثر می‌گذارد. شناسایی و مدیریت این شکل از اضطراب چالش‌برانگیز است؛ چرا که به موقعیت‌ها یا محرک‌های خاصی واکنش نمی‌دهد و همیشه فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

آشنایی با اضطراب پنهانی به چند دلیل برای جامعه اهمیت دارد. اول اینکه به ما کمک می‌کند تا تأثیرات پنهان این اختلال را روی رفتار و احساسات خود بررسی کنیم. دوم اینکه راهبردهای مؤثرتری برای مدیریت اضطراب یاد می‌گیریم و می‌توانیم به شکل بهتری علائم این اختلال را مدیریت کنیم. در نهایت، با شناخت یک اختلال همه‌گیر در جامعه می‌توان به افزایش سطح همدلی در آن جامعه کمک کرد. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا بیشتر با این اختلال ساکت و پنهان آشنا شویم!

اضطراب چیست؟ چطور بفهمیم اضطراب داریم!

قبل از بررسی نوع پنهان اضطراب، باید نوع آشکار آن را بشناسیم. اضطراب در ابتدایی ترین شکل خود، احساسی طبیعی و سالم است که با احساس تنش، افکار نگران کننده، و تغییرات فیزیکی مانند افزایش فشار خون نمایان می‌شود. در واقع این حس نوعی پاسخ طبیعی به استرس یا خطر است و بدن ما را برای مقابله با خطرات آماده می‌کند.

پس مشکل کجا جدی می‌‌شود؟ زمانی که احساسات مربوط به اضطراب بیش از حد طبیعی باشند، فعالیت‌های روزانه ما را مختل می‌کنند. اینجا است که واکنش طبیعی بدن یعنی اضطراب به یک اختلال روانی تبدیل می‌شود. اختلالی که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

علائم اضطراب می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند. با این حال احساس بی‌قراری، خستگی شدید، مشکل در تمرکز، تحریک پذیری، تنش عضلانی و اختلالات خواب از رایج‌ترین علائم این اختلال هستند.

ضمیر ناخودآگاه را بشناسید

ضمیر ناخودآگاه جنبه‌ای جذاب از روان ما است که بخش خودکار آگاهی کلی ما را کنترل می‌کند. به زبان ساده، ضمیر ناخودآگاه ما مانند کارگردانی است که در پشت صحنه ذهن ما افکار، خاطرات و احساساتی که مورد توجه ضمیر خودآگاه ما نیستند را مرتب و دسته‌بندی می‌کند. ضمیر ناخودآگاه نقش مهمی در شکل دادن به واکنش‌ها، احساسات و درک ما از جهان اطرافمان دارد. این بخش از آگاهی ما به صورت منظم داده‌های جدید جمع‌آوری می‌کند و رفتارهای ما را بر اساس آنها تنظیم می‌کند.

مهم‌ترین ویژگی کلیدی ضمیر ناخودآگاه، توانایی آن در تأثیرگذاری بر رفتار ما آنهم بدون آگاهی بخش خودآگاه ذهن ما است. به عنوان مثال، احتمالا برای شما هم پیش آمده است که بدون حس گشنگی ناگهان حوس یک میان وعده شیرین کنید! آن هم قبل از یک جلسه کاری مهم… این اعمال و احساسات توسط ضمیر ناخودآگاه هدایت می‌شوند تا سلامت ما را تضمین کنند.

اضطراب پنهان چیست؟

همانطور که کمی بالاتر گفتیم، اضطراب پنهان شکلی از اضطراب است که در لایه‌های عمیق‌تر ذهن ما ریشه می‌دواند و بدون اینکه خود آگاه ما را درگیر کند، زندگی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بر خلاف اضطراب معمول که به موقعیت‌ها یا رویدادهای خاص مرتبط است، اضطراب ناخودآگاه گریزان‌تر و فراگیرتر است و بیشتر فرد را درگیر می‌کند.

اضطراب پنهان اغلب حاصل تجربیات گذشته، خاطرات یا باورهای عمیق و ریشه‌داری است که در ضمیر ناخودآگاه ما درونی شده‌اند. در حقیقت، این عناصر بدون اینکه دلیل مشخصی پیدا کنیم، حس اضطراب را در ما تحریک کنند. برای مثال فرض کنید چندین بار در مهمانی‌های مختلف دعوا شده است. در چنین شرایطی وقتی وارد مهمانی می‌شوید ضمیر ناخودآگاه شما که خاطرات قبلی را تحلیل کرده است، بدن را وارد شرایط آمده باش یا همان اضطراب می‌کند. یکی از چالش‌های کلیدی در مواجه با اضطراب پنهان، بررسی علائم پنهان آن است که معمولا به علائم اضطراب معمولی شباهت ندارند!

دلایل وجود اضطراب ناخودآگاه

عوامل مختلفی در بروز اضطراب پنهان نقش دارند! علائمی که معمولا در تجربیات و احساسات گذشته ما ریشه دارند. در ادامه این بخش، مهم‌ترین دلایل بروز این نوع از اضطراب را بررسی خواهیم کرد:

ترومای گذشته

رویدادهای آسیب زا که در گذشته تجربه کرده‌ایم می‌توانند اثری ماندگار بر ضمیر ناخودآگاه ما بر جای بگذارند. مواردی مانند دشوار‌ی‌ها، تصادفات یا هر تجربه ناراحت کننده‌ی دیگری که در کودکی که باعث ناراحتی عاطفی قابل توجهی شده است می‌تواند احتمال درگیری با اضطراب پنهان را افزایش دهد. باید به این نکته توجه کرد که حتی اگر آگاهانه این خاطرات را فراموش کنیم، می‌توانند در سطح ناخودآگاه ما باعث ایجاد اضطراب شوند.

استرس

استرس مزمن می‌تواند به درگیری با اضطراب پنهان منجر شود. وقتی به صورت مداوم در معرض استرس باشیم، ذهن ما در حالت هوشیاری عمیقی فرو می‌رود که حتی در غیاب تهدیدهای جدی ادامه می‌یابد.

باورهای منفی

باورهای منفی ما درباره خودمان یا دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم نیز می‌توانند باعث بروز اضطراب ناخودآگاه شوند. به عنوان مثال، اگر در ناخودآگاه باور داشته باشیم که به اندازه کافی خوب نیستیم یا دنیا مکانی خطرناک است، حتی زمانی که دلیل عینی برای احساس اضطراب وجود ندارد، دچار اضطراب می‌شویم.

مشکلات حل نشده

مشکلات یا درگیری‌هایی که به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته‌اند و حل نشده‌اند می‌توانند باعث بروز اضطراب پنهان شوند. مشکلات حل نشده از روابط گذشته، احساس گناه نسبت به اعمال گذشته یا درگیری‌های مختلف درباره ارزش ها و باورهای شخصی ما می‌توانند در این دسته تحریک کننده‌های اضطراب قرار بگیرند.

سبک زندگی

برخی از عوامل در سبک زندگی ما نیز در احتمال درگیری با اضطراب ناخودآگاه نقش دارند. مواردی مانند کمبود خواب، رژیم غذایی نامناسب، عدم فعالیت بدنی و مصرف بیش از حد کافئین یا الکل در این دسته قرار می‌گیرند.

باید به این نکته توجه کنیم که علل اضطراب پنهانی در افراد مختلف متفاوت است. ممکن است چیزی که باعث ایجاد اضطراب ناخودآگاه در یک فرد می‌شود، هیچ تاثیری بر افراد دیگر نداشته باشد. تنها دلیل بررسی دلایل معمول، کمکی است که شناخت آنها به درک سبک زندگی‌مان می‌کنند.

اثرات اضطراب پنهان بر زندگی روزمره

اضطراب ناخودآگاه اگرچه پنهان است، می‌تواند تاثیرات عمیقی بر جنبه‌های مختلف زندگی ما داشته باشد. در این بخش از مقاله همین اثرات را بررسی خواهیم کرد:

روابط اجتماعی

اضطراب پنهان می‌تواند تعامل با دیگران را برای ما دشوارتر کند. این نوع از اضطراب می‌تواند ما را وارد فاز محتاط یا دفاعی کند که نهایتا به سوء تفاهم یا درگیری منجر می‌شود. زمانی که اضطراب داریم اعتماد به دیگران نیز دشوارتر می‌شود و روابط ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

فضای کار

اضطراب ناخودآگاه می‌تواند در محل کار به کاهش بهره‌وری و رضایت شغلی منجر شود. ممکن است فرد مضطرب به توانایی‌های خود شک کند؛ اتفاقی که معمولا با به تعویق انداختن یا اجتناب از انجام وظایف همراه است.

سلامت روان

با گذشت زمان، اضطراب پنهانی به ایجاد اختلالات سلامت روان مانند افسردگی، اختلال هراس یا سایر اختلالات اضطرابی دامن می‌زند. علاوه بر این ممکن است اضطراب دائم به توسعه مکانیسم‌های مقابله ای ناسالم مانند سوء مصرف مواد یا آسیب رساندن به خود منجر شود.

سلامت جسمانی

اضطراب‌های مزمن، از جمله اضطراب ناخودآگاه می‌توانند سلامت جسمانی ما را نیز تهدید کنند. بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی، مشکلات گوارشی و درد مزمن از علائم فیزیکی اضطراب هستند. اشاره به این نکته نیز خالی از لطف نیست که سیستم ایمنی بدن ما در بازه اضطراب تضعیف می‌شود و ما راحت‌تر مریض می‌شویم.

روش‌های مدیریت و غلبه بر اضطراب ناخودآگاه

مدیریت و غلبه بر اضطراب ناخودآگاه می‌تواند به سفری چالش برانگیز تبدیل شود که به تلاش و پشتکار زیادی نیاز دارد. با این همه مشکلی حل نشدنی نیست و با راه و روش درست می‌توان آن را درمان کرد. در ادامه برخی از این روش‌ها را بررسی خواهیم کرد.

ذهن‌آگاهی و مدیتیشن

تمرین تمرکز حواس می‌تواند به ما کمک کند تا از افکار و احساسات خود، از جمله آن‌هایی که در سطح ناخودآگاه عمل می‌کنند، آگاه‌ شویم. مدیتیشن منظم همچنین به کاهش اضطراب و ایجاد حس آرامش کمک می‌کند.

فعالیت بدنی

ورزش منظم می‌تواند با تقویت خلق و خو و عمل به عنوان یکی از مسکن‌های طبیعی استرس، به کاهش اضطراب کمک کند.

سبک زندگی سالم

حفظ یک سبک زندگی سالم نیز می‌تواند به مدیریت اضطراب کمک کند. مواردی مانند خواب کافی، رژیم غذایی متعادل و محدود کردن کافئین و الکل می‌تواند به مدیریت اضطراب پنهان کمک کند.

درمان رفتاری شناختی یا CBT

این نوع از درمان می تواند به درک الگوهای فکری مضر و تغییر آنها کمک کند. نهایتا باید به یاد داشته باشید که غلبه بر اضطراب پنهان نیاز به زمان و صبر دارد، بنابراین در طول این فرآیند با خودتان مهربان باشید.

کلام آخر در رابطه با اضطراب پنهان

اضطراب ناخودآگاه، اگرچه اغلب پنهان است، جنبه مهمی از سلامت روان ما را تهدید می‌کند که می‌تواند تاثیرات عمیقی بر زندگی روزمره داشته باشد. درک این شکل از اضطراب، علل و اثرات آن اولین قدم برای مدیریت موثر آن است.

در حالی که مقابله با اضطراب پنهان چالش برانگیز است غیر قابل حل نیست. با درک درست، خودآگاهی، کمک حرفه‌ای و مراقبت از خود، می‌توانیم پیچیدگی‌های ضمیر ناخودآگاه خود را بهتر درک کنیم. در این مسیر هم تنها نیستید! می‌توانید هر زمان که نیاز بود از مشاورین متخصص آنلایف استفاده کنید. برای شناخت بیشتر اضطراب و تاثیر آن بر زندگی روزمره نیز می‌توانید از دوره اضطراب فراگیر آنلایف استفاده کنید.