توسعه فردی یا بهبود فردی فرایندی است که فرد در آن از نظر روابط اجتماعی، کاری و تحصیلی بهبود یافته و خود را ارتقا می‌دهد. به‌طوری که می‌تواند نقاط منفی خود را برطرف کرده و در افزایش مهارت‌های مثبت خود تلاش کند. برای این کار باید طبق چک لیست توسعه فردی مراحل مختلفی را طی کند. معمولاً برای افراد مختلف مراحل توسعه فردی متفاوت هستند. در واقع شما با توجه به اهداف خود می‌توانید از هر کدام از راه‌های توسعه فردی خود را ارتقا دهید؛ بنابراین لازم است برای شروع فرایند رشد فردی این مراحل را شناسایی نمایید.
منظور از توسعه فردی چیست؟
توسعه فردی به کلیه فعالیت‌هایی گفته می‌شود که هر فرد برای رشد خود انجام می‌دهد. این فعالیت‌ها مربوط به تمام جوانب فردی مانند مغز، ذهن و قلب است. برخی از افراد وقتی در مورد توسعه فردی صحبت می‌کنند بیان می‌کنند که فعالیت‌هایی مانند مطالعه کردن، گوش دادن به کتاب‌های صوتی، نوشتن خاطرات، گذراندن دوره‌های مختلف و هر کاری مربوط به بهبود فردی است. این در حالی است که هر فعالیتی مربوط به توسعه فردی نمی‌شود.
به‌طوری که کارهایی مانند کوتاه کردن مو یا رفتن به پزشک به عنوان فعالیت‌های بهبود فردی در نظر گرفته نمی‌شود. معمولاً این امور کارهای سطحی هستند و در ارتقا فردی و اخلاقی افراد موثر نیستند. با این حال برخی از امور مانند ورزش‌های منظم که می‌تواند به حفظ سلامت، استحکام ذهنی و انعطاف‌پذیری جسمی شما به عنوان یک فعالیت رشد فردی تلقی شود.
حال به صورت دقیق‌تر می‌توان بیان کرد که بهبود فردی فرایندی است که شما در کارهایی را انجام می‌دهید تا به چیزهایی که قصد دارید در زندگی به دست بیاورید، نزدیک‌تر شوید.
توسعه فردی چه فایده‌ای دارد؟
با توجه به مطالب بالا حتماً متوجه شدید که توسعه فردی چه فایده‌ای دارد. شما در آن همواره تلاش می‌کنید تا خود را بهبود دهید و طرز فکر کردن، مهارت‌ها و به صورت کلی زندگی خود را تغییر دهید. در واقع شما دیگر به شانس یا استعداد تکیه نمی‌کنید و تمام کارها را خودتان انجام می‌دهید.
دریموند گرین (Draymond Green) نقل می‌کند که «اگر در حال بهتر شدن نیستید، دارید بدتر می‌شوید»؛ بنابراین این جمله به سادگی بیان می‌کند که شما باید با استفاده از بهبود فردی خود را ارتقا دهید. سخت کار کنید و برای موفقیت‌های خود آگاهانه گام بردارید تا به جایی که دوست دارید برسید.
از وسایلی که شما را به اهدافتان می‌رساند، استفاده کنید و زمانی که به رشد فردی خود متعهد شوید به خودشناسی وارد خواهید شد و یک درک جدیدی از زندگی را دریافت خواهید کرد. برای این مسیر شما باید از چک لیست توسعه فردی استفاده نمایید و از راه‌های مختلف برای افزایش مهارت‌های خود تلاش کنید.
معمولا ابعاد بهبود فردی برای هر فردی با توجه به موقعیت اجتماعی و اهداف آن متفاوت خواهد بود. به طوری که شما برای شناسایی و استفاده آن‌ها نیاز به افرادی متخصص در این زمینه دارید تا شما را راهنمایی کنند؛ زیرا هر گونه اشتباه در این مورد می‌تواند در فرایند بهبود فردی برای شما مشکلاتی را ایجاد نماید. حال در ادامه به چند مورد از فواید توسعه فردی اشاره می‌کنیم.
· افزایش اعتماد به نفس
یکی از مزایای توسعه فردی این است که شما به وسیله آن می‌توانید خود را بهتر بشناسید و نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی نمایید. آن‌ها به شما کمک می‌کنند تا در حوزه‌های مختلف زندگی خود مهارت‌هایی را کسب نمایید تا به شما احساس ارزشمندی را بدهند. در واقع می‌توانند عزت نفس را در شما افزایش دهند. این کار باعث می‌شود تا شما ارزش خود را بیشتر بدانید و در زندگی گام‌های شادی بخشی را بردارید.
· افزایش تاب‌آوری
توسعه و رشد فردی به شما کمک می‌کند تا در مواجه با چالش‌های زندگی تاب بیاورید و بعد از شکست برای موفقیت‌های بیشتر گام بردارید. در واقع آن‌ها با افزایش دید شما می‌توانند مقاومت شما در برابر مشکلات زندگی افزایش دهند.
· بهبود دانش و آگاهی
یکی از فواید بهبود فردی این است که شما در آن با استفاده از راه‌های توسعه فردی می‌توانید دانش و آگاهی خود را افزایش دهید. به‌طوری که مهارت و دانش شما در زمینه‌های مختلف زیاد خواهد شد. شما در راستای رشد فردی در دوره‌های مختلفی شرکت خواهید کرد، با افراد مختلفی برخورد می‌شوید و منابع مطالعاتی زیادی خواهید داشت؛ لذا همه آن‌ها به شما کمک می‌کنند تا دانش و آگاهی شما زیاد شوند.
· افزایش انگیزه
رشد و بهبود فردی به شما کمک می‌کند تا انگیزه خود را در زندگی برای کسب موفقیت افزایش دهید. در واقع شما می‌دانید که برای دستیابی به موفقیت باید سختی‌هایی را تحمل کنید و رسیدن به موفقیت آسان نیست و حتی افرادی که منابع درونی انگیزشی دارند در برخی مواقع برای شروع مسیر خود نیروی محرکی ندارند. در این حالت بهبود فردی به آن‌ها کمک می‌کند تا انگیزه خود را برای شروع کار خود پیدا کنند.
در واقع شما وقتی اهدافی را متناسب با ظرفیت‌ها و توانایی‌های خود در نظر می‌گیرید و مسیر رسیدن به آن و راه‌های توسعه فردی را شفاف می‌نمایید می‌توانید با مرور کلی اهداف خود یک انگیزه قوی برای خود ایجاد کنید.
· رشد تناسب ذهنی
یکی از مزایا بهبود فردی این است که شما به کمک آن می‌توانید به‌تناسب ذهنی برسید. تناسب ذهنی از نظر روان‌شناسان فرایندی است که شما در آن می‌توانید ذهن خود را برای یادگیری آماده کرده و در آن تمرکز ایجاد نمایید.
ابعاد بهبود فردی کدام هستند؟
در چک لیست توسعه فردی شما باید 5 بعد مختلف را در نظر بگیرید. در واقع آن‌ها 5 حوزه کلیدی برای بهبود فردی هستند که اکثر افراد مختلف اهدافشان در آن قرار می‌گیرند. با این حال ابعاد دیگری برای بهبود فردی وجود دارد که شما می‌توانید آن‌ها را در زندگی خود دنبال کنید.
بعد سلامتی در توسعه فردی
در حال حاضر یکی از ابعاد بهبود فردی برای هر انسانی سلامتی است؛ زیرا سلامتی پایه و اساس همه عملکردها در زندگی است و شما تا زمانی که سالم نباشید نمی‌توانید کارهای خود را به درستی انجام دهید. این سلامت مربوط به جنبه جسمی نیست و شما باید علاوه بر سلامت جسمانی از سلامت روانی و عاطفی نیز برخوردار باشید. در این سطح اکثر افراد قصد دارند تناسب اندام داشته باشند و به صورت شفاف غذا خورده و خوب فکر کنند. در نهایت نیز با خوب خوابیدن بتوانند سلامت خود را در بهبود فردی حفظ نمایند.
بعد امور مالی در بهبود فردی
یکی از مهم‌ترین بعد توسعه فردی، امور مالی است که در آن افراد زیادی تلاش می‌کنند تا از این نظر زندگی خود را بهبود دهند؛ زیرا همان گونه که می‌دانید امور مالی یکی از مهم‌ترین بخش توسعه فردی است. شما زمانی می‌تواند امور مالی خود را توسعه دهید و تصمیمات بهتری را در این مورد بگیرید که به دانش و مهارت لازم برای مدیریت مؤثر پول مسلط باشید.
بعد روابط در توسعه فردی
شما برای این که در اجتماع دیده شوید و روابط خود را با دیگران توسعه دهید باید روی بعد روابط خود کار کنید. تقویت این بعد می‌تواند منبع شادی و رضایت در زندگی شود. شما در این بعد باید روابط خود را با خانواده، دوستان، آشنایان یا با شریک زندگی خود تقویت نمایید. به‌طوری که بتوانید ارتباطات خود را بهبود داده و شریک زندگی خوبی را برای خود پیدا کنید. همچنین اضطراب خود را در روابط اجتماعی کنترل نمایید و دوستی‌های پایدار ایجاد کنید.
بعد معنویت در بهبود فردی
در بهبود فردی یکی از ابعادی که بیشتر مورد توجه افرادی زیادی قرار گرفته است، بعد معنوی است. در این بعد شما بر روی اهداف والایی تمرکز می‌کنید که این اهداف بیشتر برای افراد با ایمان مهم هستند. آن‌ها در این بعد تلاش می‌کنند رابطه خود را با خدا توسعه دهند و با رشد این عنصر افراد به دیگران کمک خواهند کرد و صلح بیشتری را در جهان مشاهده می‌کنیم.
بعد شغلی در بهبود فردی
بعد شغلی یکی از ابعاد مهم و کلیدی در چک لیست توسعه فردی است که در آن فرد همواره در تمام طول زندگی خود تلاش می‌کند استعدادها و توانایی‌های خود را توسعه داده و در یک حرفه خود را تقویت نماید. به طوری که از این طریق بتواند یک شغل ایجاد کرده و خود اشتغالی و کارآفرینی را به ارمغان بیاورد.
سه گام اول توسعه فردی کدام هستند؟
شما برای این که بتوانید بهبود فردی را در خود تقویت کنید باید چک لیستی از راه‌های توسعه فردی را امتحان کنید. در ادامه لیستی از چک لیست توسعه فردی برای رشد فردی جامع و منسجم برای شما جمع‌آوری کردیم که در آن سه گام اول توسعه فردی را می‌توانید در تمام ابعاد زندگی خود استفاده کنید.
گام اول: بیشتر مطالعه کنید
شما برای این که به اهداف زندگی خود دست پیدا کنید در مورد موضوعاتی که مربوط به اهداف شما هستند، مطالعه نمایید. مطالعه به شما کمک می‌کند تا در مورد موضوعات مختلف آشنایی پیدا کرده و فرصت ورود به این حوزه را داشته باشید. سپس با کمک آن‌ها چشم‌انداز خود را به آینده‌ای ایده آل تغییر دهید.
گام دوم: مواجهه شوید
در روان‌شناسی تکنیکی وجود دارد که به آن مواجه سازی می‌گویند. در این روش شما به جای فرار از مشکلات و دوری از ترس‌ها با آن‌ها روبرو می‌شوید و ریسک می‌کنید و از دایره امن خود بیرون آمده و با آن‌ها مبارزه می‌کنید. در این فرایند، شما باید ریسک‌های سنجیده‌ای را در نظر گرفته و مطابق با آن بهبود فردی خود را افزایش دهید.
گام سوم: شکست‌های خود را بپذیرید
آخرین گام از سه گام اول توسعه فردی پذیرش شکست‌ها است. در واقع هر شکست مقدمه یک پیروزی است که در آن شما تجربه جدیدی را کسب می‌کنید و خود را برای مبارزه با مشکلات قوی‌تر کرده و دید خود را تغییر می‌دهید؛ بنابراین به یاد داشته باشید فردی که هیچ وقت شکست نمی‌خورد، هیچ گاه موفق نخواهد شد؛ بنابراین از شکست‌ها نترسیده و برای رسیدن به اهداف خود مبارزه کنید.
گام چهارم: کشف مهارت‌های خود
شما برای این که بهبود فردی داشته باشید باید مهارت‌های خود را کشف کنید. این مهارت‌ها باید مهارت‌هایی باشند که شما در آن خوب عمل می‌کنید. پس از کشف آن‌ها برای توسعه مهارت‌ها زمان صرف کنید. حال برای این که استعداد و مهارت‌های خود را کشف کنید می‌توانید از تست‌های روان‌شناسی کمک بگیرید.
گام پنجم: گسترش روابط اجتماعی
در چک لیست توسعه فردی حرفه‌ای شما باید روابط اجتماعی خود را گسترش دهید. برای این کار لازم نیست حتما آدم‌هایی را شبیه خودتان پیدا کنید. بلکه می‌توانید با افراد مختلفی در تعامل باشید تا بتوانید بهبود فردی خود را تقویت نمایید؛ زیرا شما در ارتباط با این افراد چیزهای بیشتری را مشاهده کرده و روابط بهتری را یاد خواهید گرفت.
گام ششم: کمک گرفتن از یک مشاور یا مربی
شما برای حل برخی از مشکلات خود می‌توانید از روان‌شناسان، مشاوران و درمانگران استفاده کنید. معمولاً آن‌ها در زمینه روانی سال‌های زیادی را تحصیل کرده و تحقیق کرده‌اند. به همین دلیل می‌توانند به شما کمک کنند تا در هر مسیر از چک لیست توسعه فردی خود بتوانید موفق شوید. شرکت در کارگاه‌ها و وبینار‌های آموزشی نیز یکی از راه‌های موثر رشد مهارت توسعه فردی است. شما می‌توانید از پلتفرم سامانه آنلایف به عنوان مشاور دائم در این مسیر کمک بگیرید. برای مشاهده وبینار‌های توسعه فردی کافیست به وبسایت آنلایف مراجعه کنید.
مراحل اجرای توسعه فردی
در حال حاضر افراد زیادی به دنبال بهبود فردی خود هستند. با این حال افراد کمی از آن‌ها با مراحل توسعه فردی آشنایی دارند. این عدم آگاهی در مورد راه‌های توسعه فردی به آن‌ها مشکلاتی را ایجاد می‌کند و اجازه نمی‌دهد با صرف زمان کم به رشد زیادی برسند.
از آن جا که بهبود فردی می‌تواند در زمینه‌های زندگی و کاری فواید زیادی داشته باشد و نگرش شما را در زندگی تغییر دهد. همچنین می‌تواند درهای جدیدی را به روی شما باز و اهداف جدیدی را در زندگی شما ایجاد کند. به همین دلیل باید با مراحل توسعه فردی آشنایی داشته باشید.
شما با آشنایی از مراحل توسعه فردی می‌توانید بیشتر در مورد چیزهای مختلف بدانید و یک فرد متفاوتی باشید. به همین دلیل در ادامه مراحل توسعه فردی را برای کسانی که با این فرایند آشنایی ندارند، بیان می‌کنیم.
خودآگاهی
در مرحله اول بهبود فردی شما باید به خودتان فکر کنید و به خود آگاهی کامل برسید. نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کرده و آن‌ها را مورد بررسی قرار دهید. مسلما برای انجام این کار نیاز به مشاوره دارید تا با استفاده از دانش و تجربه آن‌ها بتوانید بهتر خود را بشناسید و به خود آگاهی کامل برسید؛ زیرا اگر شما مرحله اول را درست انتخاب نکنید مسلماً بقیه مسیر را نیز اشتباه خواهید رفت.
مقایسه خود با دیگران
حالا وقتی خود را شناختید در این مرحله بهبود فردی شما باید خودتان را با افراد موفق‌تر و بهتر از خود مقایسه کنید و روی شناسایی آن‌ها تمرکز نمایید. هر چند که همه شما می‌دانید مقایسه کردن خود با دیگران کار درستی نیست ولی برای این که شما راه‌های توسعه فردی را به درستی بپیمایید باید این کار را انجام دهید.
مقایسه کردن به این گونه‌ای است که شما رازهای موفقیت آن‌ها را بدانید و متوجه شوید که آن‌ها چگونه به این موفقیت رسیدند. هر چند که در این مقایسه متوجه می‌شوید که شما در موقعیت‌های متفاوتی قرار گرفتید و فرصت‌های مختلفی در را زندگی خود داشتید ولی با مقایسه کردن خود با دیگران به نتایج بهتری برای بهبود فردی خود خواهید رسید. به‌طوری که می‌توانید برخی از مهارت‌ها را خیلی سریع توسعه دهید.
دقت کنید که هر چند که مقایسه خود با دیگران می‌تواند در بهبود فردی شما مؤثر باشد و شما از نظر مهارت‌های مختلف زندگی از دیگران جلو باشید؛ اما باید بدانید که کلید اصلی موفقیت و رشد فردی شما زمانی ایجاد خواهد شد که خودتان را با شخص خودتان مقایسه نمایید. در آن شکست‌ها و پیروزی‌های خود را بررسی کرده و آن‌ها را شناسایی کنید و درست زمانی که شکست‌های خود را تشخیص دادید روی آن‌ها کار کرده تا به فرد بهتری تبدیل شوید.
شروع فرایند تغییر
در این مرحله توسعه فردی شما باید تغییرات خود را شروع کنید. این تغییرها با فکر کردن در مورد تحول زندگی‌تان با رشد و توسعه دانش و مهارت‌های شما شروع می‌شود. در واقع مهم نیست انگیزه اصلی این تغییرات چیست و این تغییرات برای زندگی باشد یا شما قصد دارید تنها یک زندگی ساده و بهتری داشته باشید. ولی شما تا زمانی که این مرحله را طی نکنید نمی‌توانید برای بهبود خود تلاش نمایید و در واقع این مرحله یک مرحله بسیار ارزشمند از رشد فردی و شخصیتی است.
برای انجام نحوه تغییر در زندگی خود می‌توانید از مشاوره کمک بگیرید. آن‌ها می‌توانند در این مرحله به شما کمک کنند تا چگونه تغییرات خود را در بهبود فردی شروع نمایید.
پذیرش خود
شما برای این که بتوانید راه‌های توسعه فردی خود را درست طی کنید در این مرحله باید بدانید که برای رسیدن به خواسته‌های خود در زندگی چقدر زمان و انرژی صرف نمایید؛ زیرا شما تاکنون نقاط منفی و مثبت خود را شناسایی کرده و آماده پذیرش آن‌ها هستید. به یاد داشته باشید که هر فردی در زندگی کامل نیست و نباید خودتان را به خاطر نقاط منفی سرزنش کنید. شما برای این که رشد فردی را در خود ایجاد کنید باید خودتان را قبول کنید و به خودتان ارزش قائل شوید.
برنامه‌ریزی برای بهبود فردی
شما برای بهبود فردی خود باید یک برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید. در این برنامه‌ریزی باید اهداف کوتاه مدت و بلند مدت خود را تعیین کنید و بر اساس آن‌ها یک برنامه دقیقی داشته باشید. به هنگام برنامه‌ریزی دقت کنید که از خود انتظارات عجیب و غریب نداشته باشید و بر اساس توانایی‌های خود برای ایجاد یک تغییر بزرگ آماده شوید.
همان طور که می‌دانید برنامه‌ریزی یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین بخش‌های توسعه فردی است که در آن باید طرح‌های درست و اصولی داشته باشید. این برنامه‌ریزی به شما کمک می‌کند تا در مسیر بهبود فردی خود بتوانید حرکت درستی کرده و دستاوردهای خود را در انتها مسیر کسب نمایید. برای برنامه‌ریزی دقیق بهتر است با مشاوران برنامه‌ریزی بهبود فردی صحبت نمایید.
رسیدن به پتانسیل‌های فردی
شما برای این که به بهبود فردی برسید باید تلاش زیادی کنید و در کنار آن‌ها توانایی این را داشته باشید با تردیدها و ترس‌های خود مقابله کنید. در واقع پتانسیل‌های شما زمانی مشخص می‌شوند که شما از نقطه امن خود خارج شوید.
شما برای این که هر روز رشد نمایید و ارزش‌های خودتان را شناسایی کنید. باید چیزهایی که به آن علاقه دارید در امتحان نموده و به ترس از شکست نیز غلبه نمایید. شما تا زمانی که استعدادهای خود را امتحان نکنید نمی‌توانید آن‌ها را پیدا نمایید. البته باید در کنار این مراحل روی جنبه صبوری خود نیز کار کنید و سعی کنید در شرایط سخت به خود امیدواری دهید.
رسیدن به رشد شخصی
حال اگر شما تمام مراحل توسعه فردی را با موفقیت پشت سر گذاشته باشید می‌توانید به عنوان یک فرد با برنامه به رشد فردی برسید. در نظر داشته باشید که بهبود فردی محدودیت زمانی ندارد و شما می‌توانید در تمام حالات برای ارتقا فردی خود تلاش نمایید.
در میسر راه‌های توسعه فردی هرگز تسلیم نشوید و برای دستیابی به اهداف بیشتر و بیشتر تلاش نمایید و به یاد داشته باشید که بهبود فردی یک فرایند بی‌پایان است و به شما کمک می‌کند تا تعادل میان زندگی و کار را با روحیه شاد حفظ نمایید.
خلاصه مطلب
توسعه فردی فرایندی است که شما در آن می‌توانید خود را از هر نظری توسعه و بهبود دهید. این بهبودی می‌تواند برای افراد مختلف متفاوت باشد و شما در آن با توجه به نقاط مثبت و منفی فرایندهای رشد فردی متفاوتی را انتخاب نمایید.
استفاده از بهبود فردی مزایای زیادی دارد و در آن شما می‌توانید خود را تقویت کرده و برای رسیدن به اهداف خود از آن‌ها استفاده نمایید. برای رسیدن به رشد فردی باید از چک‌لیست‌های آن مطلع باشید و بدانید که کدام یک از راه‌های توسعه فردی برای شما بهتر است.
با این حال مراحل توسعه فردی برای همه افراد یکسان بوده و در آن شما باید در ابتدا خود را شناسایی کرده و بعد از آن به تفاوت‌های خود با افراد موفق پی ببرید. بعد از پذیرش این تفاوت‌ها باید برای ایجاد تغییرات در خود گام برداشته و در این مسیر همواره صبور باشید تا به نتیجه مطلوب خود برسید. در این مسیر می‌توانید برای این که در کمترین زمان به نتیجه بهتری برسید از مشاوران و راهنمایان مختلف استفاده نمایید.
سبک زندگی
