در حقیقت کمالگرایی به معنای فکر کردن به اهداف بزرگ و غیر قابل دسترس یا نوعی باور صفر و صدی به مسائل که تمایل دارید یا کاری را به بهترین شکل انجام دهید یا اصلا آن را انجام دهید. این نوع تفکر می‌تواند پیشرفت و موفقیت‌های زیادی با خود به ارمغان بیاورد اما اگر میزان کمالگرایی یا perfectionism را در خود مدیریت نکنید می‌تواند تغییرات اساسی و بزرگی در کیفیت و رضایت از زندگی در شما ایجاد کند. در ادامه به مسائلی که کمالگرایی می‌تواند با خود به همراه داشته باشد و مانند مانعی بر سر راهتان قرار گیرد می‌پردازیم.
اهمال کاری: تمایل به تعویق انداختن منظم کارهایتان دارید چون احساس می‌کنید زمان و شرایط به اندازه کافی ایده آل و خوب نیست و یا چون حس می‌کنید نمی‌اوانید به اندازه کافی خوب عمل کنید کارهایتان را به تعویق می‌اندازید.
احساس شکست دائمی: احساس می‌کنید در هر کاری که تلاش می کنید شکست می خورید و یا به اندازه کافی خود عمل نکرده‌اید. در نتیجه یا در بهترین شدن افراط می‌کنید و فشار زیادی را به خود تحمیل می‌کنید و یا بالعکس فرار را بر قرار ترجیح می‌دهید تا بازنده میدان نباشید.
دیدگاه صفر یا صدی به مسائل زندگی: چیزی در حد فاصل موفقیت و شکست برای شما وجود ندارد. بنابراین در تمامی مسائل یا موفق و یا شکست خورده هستید. توسعه و پیشرفت برای شما اهمیت زیادی ندارد و به شدت به نتیجه کار توجه می‌کنید.
وسواس: بیش از حد همه چیز را چک می‌کنید و رفته رفته افکار وسواسی را در خود شکل می‌دهید. برای مثال برای بیرون رفتن از خانه چندین بار شیرهای گاز و آب را چک می‌کنید. نگرانید که در عدم حضور شما اتفاقی رخ دهد که مسئولیتش با شما باشد.
اضطراب: اگر مسئولیت چیزی بر عهده شماست دوست دارید که به بهترین شکل ممکن انجامش دهید و مدام نگران این موضوع هستید. برای مثال اگر برای آخر هفته می‌خواهید در منزل خود مهمانی بگیرید و دوستان خود را دعوت کنید از چند شب قبل نگران خرید مواد اولیه برای تهیه غذا و پذیرایی هستید، ساعت‌ها مشغول آشپزی و نظافت منزل هستید و در آخر هم با وجود تلاش فراوان و خستگی باز هم نگران هستید که مبادا چیزی را از قلم انداخته باشید یا برعکس انقدر نگران و مضطرب هستید که آرزو می‌کنید مهمانیتان کنسل شود.
کاهش میزان اعتماد به نفس: شاید عجیب باشد ولی بله افراد کمال گرا و پرتلاش هم با وجود موفقیت های فراوان گاهی از کمبود اعتماد به نفس رنج می‌برند. در واقع نوع نگاه آنها به موفقیت هایشان متفاوت است. برای مثال با وجود سختی‌ها و مشقت‌های فراوان برای قبولی در کنکور، و طی کردن مسیر تحصیلی در بالاترین مقطع باز هم معتقدند کار خاصی نکرده‌اند و فقط درسشان را تمام کرده‌اند.
اضطراب اجتماعی: اگر از دید خود فرد موفقی نباشید ترجیح می‌دهید در اجتماع ظاهر نشوید. برای مثال اگر از تیپ، ظاهر، تحصیلات و موقعیت اجتماعی خود راضی نباشید ترجیح می‌دهید کمتر در مهمانی‌ها ظاهر شوید. در واقع ملاک تعیین کننده برای حضور شما برتری شماست.
افسردگی: وقتی از خود رضایت دارید که به تمامی اهدافی که برای خود تعیین کرده‌اید رسیده باشید. برای مثال انتظار دارید که در تمامی دروس خود بالاترین نمره کلاس را کسب کنید در غیر این صورت احساس شکست و ناامیدی می‌کنید و یا از خود انتظار دارید در تحصیلات، شغل و رابطه عاطفی خود بهترین عملکرد را داشته باشید در غیر این صورت خود را مقصر می‌دانید و احساس نارضایتی و بی کفایتی را به خود تزریق می‌کنید.
با کلیک روی این قسمت می‌توانید مقاله علائم افسردگی را بخوانید.
انواع کمالگرایی از نظر تعیین معیار و استانداردهای زندگی
کمالگرایی خود محور: این شما هستید که برای خود استاندارد تعیین می‌کنید و سعی می‌کنید که تلاش خود را به کار گیرید تا به استانداردهای خود وفادار باشید. به صورت پیوسته برای خود قله تعریف می‌کنید و تلاش می‌کنید طبق قوانین و اصول شخصی خود به اهدافتان برسید.
کمالگرایی دگر محور: معیارها و اصول پیش فرض ذهنتان را تمایل دارید به دیگران القا و تحمیل کنید. برای مثال انتظار دارید همسرتان کارهای خانه را به همان شکلی که مد نظر شماست، بی عیب و نقص تمیز و مرتب کند. اگر مطابق میل شما مسائل پیش نرود معمولا عصبانی می‌شوید و دیگران را سرزنش می‌کنید.
کمالگرایی انتقال داده شده از جامعه: در این نوع کمالگرایی شما تحت فشار معیارها و استانداردهای القایی از سمت جامعه هستید و دائما تحت فشار و استرس برای دستیابی به این معیارها برای پذیرش و طرد نشدن از سمت جامعه هستید.
انواع کمالگرایی در جنبه‌های مختلف زندگی
کمالگرایی در ثروت اندوزی و سرمایه گذاری: به صورت افراطی در گیر و اضطراب ثروت اندوزی هستید. معمولا حاضر هستید برای رسیدن به حجم پولی که می‌خواهید به خیلی از کارها تن بدهید.
کمالگرایی در ظاهر: دوست دارید همیشه زیباترین و آراسته‌ترین فرد هر جمعی باشید و برای اینکار هزینه زیادی حاضرید بپردازید. تمایل دارید طبق مد روز پیش روید. ظاهر معمولی و یا نامرتب می‌تواند احساس عقب ماندگی در شما ایجاد کند.
کمالگرایی در سلامت و بهداشت جسمی: به صورت افراطی به فکر سلامت جسمی خود هستید. برای کوچکترین مسائل می‌خواهید به پزشک مراجعه کنید. یا دائم در حال نشخوار فکری هستید و ترسی وسواس گونه از ابتلا به بیماری‌های مختلف دارید.
کمالگرایی در روابط عاطفی: با هر شخصی وارد رابطه عاطفی نمی‌شوید در واقع هر فردی را هم سطح خود نمی‌بینید. در رابطه عاطفی خود انتظار دارید شریک عاطفی‌تان شما را دائم تحسین کند. تمایل دارید وقتی کنار همسر یا شریک عاطفی خود هستید همیشه در بهترین حالت خود باشید در واقع به افراط روی می‌آورید.
کمالگرایی در تحصیل: در سال‌های اولیه تحصیل، پدر و مادر نقش پررنگی در ایجاد این نوع کمالگرایی در فرزندانشان دارند. پرسیدن سوالاتی نظیر این که "آیا 20 گرفتی؟" یا "به جز تو چند نفر 20 گرفتند؟" می‌توانند زمینه کمالگرایی را در شما ایجاد کند. در واقع در کمالگرایی تحصیلی شما تنها به نمره 20 قانع هستید و نمره 19.75 می‌تواند از نظر شما شکست محسوب شود. حرص شدید برای دریافت مدرک و رسیدن به مقاطع بالاتر می‌تواند نوعی از کمالگرایی تحصیلی محسوب شود و معمولا وجود شما در این دوران پر از نگرانی و استرس و اضطراب است و فشار زیادی به روح و جسم خود وارد می‌کنید.
کمالگرایی در شغل و حرفه: به هر شغلی بله نمی‌گویید. شغلی که انتخاب می‌کنید باید در حد شان و شخصیت شما باشد در غیر این صورت ترجیح می‌دهید بیکار بمانید. همکاران شما باید حداقل استانداردهای شما را داشته باشند. اگر وارد شغلی شوید بیش از حد کار و مسائل کاری را جدی می‌گیرید. شغل‌هایی مانند خلبانی، مترجمی، حسابداری، برنامه نویسی، نقاشی و … می‌تواند برای شما مناسب باشد.
کمالگرایی در رفتار: تحمل کردن هر فردی با هر رفتاری برای شما سخت و غیر قابل تحمل است. در واقع انتظار دارید سایر افراد بر اساس اصول شما رفتار کنند و خط قرمزهای شما را رد نکنند.
پیشنهاد آنلایف: دیدن دوره سخت نگیر با موضوع کمالگرایی
راهکارهایی برای مقابله با کمالگرایی
از اشتباه کردن نترسید.
سعی کنید از مسیر لذت ببرید و ذهنتان را صرفا درگیر رسیدن به قله نکنید.
روی تصمیمات و استانداردهای پیش فرض خود پافشاری نکنید.
سعی کنید گام‌های کوچک بردارید و از بابت آنها خوشحال باشید و موفقیت‌های کوچک خود را جشن بگیرید.
دیدگاه صفر و صدی به مسائل را رفته رفته کنار بگذارید.
به بعد مثبت زندگی خود بیشتر توجه کنید.
ملاک ارزشمند بودنتان را میزان دستاوردها و موفقیت‌هایتان قرار ندهید.
با خودتان مهربان‌تر باشید.
نسبت به انتقادات منعطف تر برخورد کنید.
سعی کنید حساسیت خود را کاهش دهید.
روی انعطاف پذیری خود بیشتر کار کنید.
بپذیرید که گاهی همه چیز همانطور که شما می‌خواهید پیش نمی‌رود و بعضی مسائل از کنترل شما خارج است.
به جای فکر کردن به انجام بی نقص کارهایتان ذهن خود را متمرکز کارتان کنید.
کلام آخر درباره کمالگرایی:
اگرچه رسیدن به کمال هر چیزی نهایت خواسته و مطلوب هر فردی می‌تواند باشد اما قرار نیست برای رسیدن به کمال هر چیزی، به روان و جسم خود آسیب بزنید و خود را تحت فشار قرار دهید. کمال‌طلبی می‌تواند سبب پیشرفت و موفقیت شما باشد اما باید پذیرفت که اختیار و کنترل همه چیز همیشه با شما نیست. توان شما برای رسیدن بعضی مسائل محدود است. صرف رسیدن به قله نباید هدف شما باشد باید تلاش و تمرین کنید که از مسیر لذت ببرید و بتوانید از موفقیت‌های هر چند کوچک خود احساس رضایت و خرسندی کنید. اجازه ندهید کمالگرایی تا این حد بر شما غلبه کند که اجازه شروع مسیر را به شما ندهد. خوشبختانه کتاب‌های زیادی با موضوع کمالگرایی در بازار عرضه می‌شود که خواندن آنها می‌تواند به درمان کمالگرایی شما کمک کند. در کنار خواندن کتاب می‌توانید از مشاورین حرفه‌ای ما کمک بگیرید. علاوه بر این می‌توانید از دوره‌های آموزشی ما نیز استفاده کنید.
سبک زندگی
