تاب آوری چیست و چه اهمیتی دارد؟ اگر بخواهیم تعریف تاب آوری را خلاصه کنیم، باید بگوییم که تاب آوری قابلیت بهبود یافتن پس از واقعه‌های سخت زندگی است. البته تعاریف بسیاری برای تاب آوری وجود دارند. برای مثال انجمن روان‌شناسی آمریکا در تعریف تاب آوری می‌گوید: تاب آوری فرایند و نتیجه وفق دادن خود با تجربیات سخت یا طاقت‌فرسای زندگی از طریق انعطاف‌پذیری ذهنی، عاطفی و رفتاری، و سازگاری با خواسته‌های درونی و بیرونی است.
تاب آوری نام‌های متفاوتی دارد. ممکن است در گفت‌وگوهای روزمره‌مان از آن به‌عنوان استقامت ذهنی، دل و جرات، سرسختی، طاقت، روحیه یا تحمل نام ببریم. با این حال تفاوت‌های مهمی بین این اصطلاحات وجود دارند. ما معمولا به این دقت نمی‌کنیم که در اصطلاحات روان‌شناسی، تاب آوری چیست و آن را به معنای بهبود پس از سختی و مصیبت می‌دانیم.
خبر خوب این‌جاست که تاب آوری چیزی نیست که عده قلیلی با آن به دنیا آمده باشند و باقی ما از آن بی‌بهره باشیم. روانشناسان به ما خاطرنشان می‌کنند راه‌های زیادی برای افزایش تاب آوری وجود دارد. تاب‌آوری یک مهارت است که می‌توان آن را به دست آورد و تقویت کرد.
دوباره قد راست کن!
وقتی زمین می‌خوریم، شکست می‌خوریم و ناامید می‌شویم، چه راهی پیش رویمان است؟ می‌توانیم در شکستمان غرق شویم یا دوباره قد راست کنیم، از جا بلند شویم و به زندگی ادامه دهیم. شاید دوباره شکست بخوریم اما تا زمانی که بتوانیم بارها و بارها قد راست کنیم، جای نگرانی نیست.
تعریف تاب آوری در واقع همین توانایی قد راست کردن است. انسان‌ها در طول عمرشان سختی‌ها و مصیبت‌های بسیاری را تجربه می‌کنند، برخی بیش از دیگران. با این حال تاب آوری به ما اجازه می‌دهد تا به زندگی بازگردیم و دوباره تلاش کنیم.
آیا بعد از شکست خوردن به سختی می‌توانید دوباره از جا بلند شوید؟ پیشنهاد می‌کنیم در رویداد «طاقت بیار» شرکت کنید!
تفاوت بین تعریف تاب آوری و استقامت ذهنی
همان‌طور که پیش از این گفتیم، بسیاری از افراد تفاوت بین تاب آوری و استقامت ذهنی را به درستی نمی‌دانند و این دو اصطلاح را به جای یک‌دیگر استفاده می‌کنند. استقامت ذهنی توانایی‌ای است که مشخص می‌کند هرکس صرف نظر از شرایط، چطور با استرس، فشار و سختی‌ها مقابله می‌کند. در واقع استقامت ذهنی ترکیبی از قدرت ذهنی و اعتمادبه‌نفس است که به افراد اجازه می‌دهد با مشکلات مقابله کنند و از تجربیاتشان درس بگیرند.
با این که ارتباط استقامت ذهنی و تاب آوری قابل فهم و معقول است، اما تفاوت‌های ظریفی بین آن‌ها وجود دارد. این‌جاست که تعریف تاب آوری به ما کمک می‌کند. تاب آوری به افراد کمک می‌کند تا از ضربه پس از مصیبت بهبود یابند؛ در حالی که استقامت ذهنی اجازه نمی‌دهد افراد در وهله اول از مصیبت ضربه ببینند.
با این حال برای این که بتوانیم استقامت ذهنی داشته باشیم، باید ابتدا به فکر افزایش تاب آوری خودمان باشیم.
برای افزایش آگاهی‌تان در خصوص بهبود پس از مصیبت، در رویداد «در شرایط بحرانی چگونه رفتار کنیم؟» شرکت کنید!
نظر روانشناسان درباره تاب آوری چیست؟
جرج بونانو، استاد روان‌شناسی در دانشگاه کلمبیا و محقق پیشتاز در حوزه سوگ و تروما است که تحقیق در مورد تاب آوری را متحول کرد. بونانو به این نتیجه رسید که شیوه واکنش افراد به از دست دادن و تروما، شبیه به شیوه‌ای نیست که متخصصان این حوزه انتظار دارند.
پیش از این که بونانو نظریاتش را مطرح کند، روانشناسان عقیده داشتند که افراد به‌ندرت بلافاصله پس از یک تجربه آسیب‌زا و وحشتناک از خود تاب آوری نشان می‌دهند. در واقع آن‌ها معتقد بودند که افرادی که پیش از برگشتن به زندگی عادیشان واکنش شدیدی نشان نمی‌دهند، به خود دروغ می‌گویند یا احساسات خود را سرکوب می‌کنند.
بونانو روی بیش از دو هزار نفر از اهالی نیویورک، پس از حملات یازده سپتامبر تحقیق کرد. او متوجه شد که 65 درصد از شرکت‌کنندگان، شش ماه پس از واقعه، هیچ‌کدام از علائم اختلال اضطراب پس از سانحه را ندارند یا تنها یکی از این علائم را نشان می‌دهند. علاوه‌براین، بیش از نیمی از کسانی که به نجات بازماندگان این سانحه کمک کردند نیز علائمی نداشتند یا علائم خفیفی را از خود بروز می‌دادند.
چگونه از رنج سوگ و فقدان گذر کنیم؟ برای یادگیری این مهارت کلیک کنید!
بونانو از این تحقیق سه نتیجه بسیار مهم گرفت که تعریف تاب آوری را تحت شعاع قرار داد:
1. تاب‌آوری با بهبود تفاوت دارد.
2. تاب‌آوری یک خصلت فراگیر است و نه یک خصلت نادر.
3. راه‌های متفاوتی برای تاب‌آوری وجود دارند.
بونانو عقیده داشت که افراد حین مقابله با استرس شدید یا سانحه و سوگ، تاب می‌آورند. آن‌ها صبر نمی‌کنند سانحه به پایان برسد تا سپس نیروی تاب‌آوری خود را فعال کنند. او متوجه شد که انواع تاب‌آوری مختلفی وجود دارد. در حالی که اکثر افراد راه‌های کاربردی‌ای برای برخورد با سختی‌ها دارند، افرادی هستند که راه دشوارتری را انتخاب می‌کنند. او در تعریف تاب‌آوری خود به این راه‌ها «مقابله زشت» می‌گوید.
افراد تاب‌آور در «مقابله زشت» خصلت‌هایی را نشان می‌دهند که خود واقعیشان نیست. آن‌ها زمانی این کار را می‌کنند که می‌خواهند شرایط سخت و پیچیده زندگیشان را اداره کنند و تغییری به وجود بیاورند. برای مثال، افرادی که در حال بهبودی از یک مصیبت هستند، ناگهان بسیار خودشیفته به نظر می‌رسند.
تروما چیست و چگونه درمان می‌شود؟ در رویداد «تروما» شرکت کنید تا با راهکارهای تاب آوری در تروما آشنا شوید!
تاب آوری چه هست و چه نیست؟
کسانی که در تعریف تاب آوری می‌گنجند و این مهارت را دارند، می‌توانند:
● در موقعیت‌های سخت و دشوار، شجاع باشند.
● از منابع و توانایی‌های موجودشان برای مقاومت و مقابله استفاده کنند.
● از سانحه و تجربه به دست آمده بهبود یابند و بهتر شوند.
تعریف تاب آوری به ما می‌گوید که افراد معمولا به کمک تجربیات دشوار، هدف خود را پیدا می‌کنند و قوی‌تر از قبل می‌شوند. در واقع می‌توانیم نقل قولی از نیچه را بیاوریم که می‌گوید: «آنچه تو را نمی‌کشد، قوی‌ترت می‌کند.»
تمام ما می‌توانیم برای افزایش تاب آوری خود تلاش کنیم. اما احتمال بیشتری دارد که کسانی که دست از تلاش برمی‌دارند، ضعف و شکست را راحت‌تر بپذیرند.
با این حال باید تعریف تاب آوری را در ذهن داشته باشیم و بدانیم که تاب آوری به معنی پس زدن احساسات منفی و ناخوشایند نیست. وقتی احساسات منفی‌مان را پس می‌زنیم، ناخودآگاه تسلیم آن‌ها می‌شویم. این کار به‌جای افزایش تاب آوری باعث ضعیف شدن آن می‌شود. اما زمانی که این احساسات را قبول کنیم و به آن‌ها اجازه دهیم که جریان یابند، فرایند بهبود را شروع می‌کنیم.
پس احساس و ابراز هیجانات و عواطف منفی نشانه‌ای از تاب آوری و استقامت ذهنی ماست. در واقع با افزایش تاب آوری راحت‌تر احساسات منفی را می‌پذیریم. انواع تاب آوری به ما کمک می‌کنند تا راحت‌تر با مصیبت‌های زندگی کنار بیاییم و پس از اتمام آن‌ها، به زندگی عادی خود بازگردیم. اما انواع تاب آوری شامل چه مواردی می‌شود؟
چگونه در شرایط بحرانی دوام بیاوریم؟ برای شرکت در این رویداد کلیک کنید!
انواع تاب آوری
جین مک‌گونیگال در یکی از سخنرانی‌هایش چهار نوع از تاب آوری را برمی‌شمرد. او می‌گوید کسانی که برای افزایش تاب آوری در این چهار حوزه تلاش می‌کنند، معمولا 10 سال بیشتر از باقی افراد عمر می‌کنند. این چهار نوع از این قرارند:
1. تاب آوری فیزیکی
یکی از انواع تاب آوری این است که بیش از یک ساعت ساکت و آرام ننشینید. تاب آوری فیزیکی یعنی حتی وقتی نمی‌خواهید هم حرکت کنید. هرچقدر سن‌مان بیشتر می‌شود، بیشتر دلمان می‌خواهد یک جا بنشینیم و استراحت کنیم. اما کسی که تاب آوری فیزیکی دارد، فعالیت فیزیکی را تبدیل به یکی از مهم‌ترین اولویت‌هایش می‌کند.
2. تاب آوری ذهنی
اگر هر لحظه ذهنتان را به چالش می‌کشید، پازل درست می‌کنید، کتاب‌های جدید می‌خوانید و فعالیت‌های جدید را امتحان می‌کنید، تاب آوری ذهنی دارید. تاب آوری ذهنی کمکتان می‌کند تا به بقیه انواع تاب آوری نیز مسلط شوید و به‌طور کلی در راستای افزایش تاب آوری قدم بگذارید.
3. تاب آوری عاطفی
تاب آوری عاطفی توانایی تخیل، تصور کردن، برنامه‌ریزی و خلق کردن ما را تقویت می‌کند. تاب آوری عاطفی به روحمان قدرت می‌دهد و کاری می‌کند که بتوانیم در شرایط سخت و ناگوار، ذهنیتی مثبت داشته باشیم.
4. تاب آوری اجتماعی
وقتی ارتباطتان را با دیگران حفظ می‌کنید، باعث افزایش تاب آوری اجتماعی خود می‌شوید. هم‌صحبتی با دیگران، دست دادن با آن‌ها و بغل کردنشان باعث تحریک مغز ما می‌شود. هرچقدر دوستان بیشتری داشته باشیم و با آن‌ها ارتباط بیشتری داشته باشیم، تاب آوری اجتماعیمان را تقویت کرده‌ایم.
جمع‌بندی
زندگی سختی‌ها و اتفاقات ناگواری را در راه ما قرار می‌دهد اما قرار نیست تسلیم آن‌ها شویم. تعریف تاب آوری همین است که ما بزرگ‌تر و قوی‌تر از این سختی‌ها هستیم. پس قد راست کنید و خاک را از روی لباستان بتکانید! شما در کدام انواع تاب آوری مهارت دارید؟ راهکار شما برای تاب آوری چیست؟ با ما در میان بگذارید!
سبک زندگی
