ترکیبی از اختلال کمبود توجه و بیش فعالی را در کنار هم در نظر بگیرید! تصور چنین شرایطی کار سختی است اما افراد مبتلا به ADHD هر روز با آن دست و پنجه نرم میکنند. اختلال کمبود توجه و بیش فعالی، اختلالی با الگوهای تکرار شونده بیتوجهی، بیش فعالی و تکانشگری است. این اختلال میتواند تاثیر قابل توجهی بر زندگی روزمره افراد داشته باشد و زندگی آنها را به تجربهای سخت و غیر قابل تحمل تبدیل کند.
با وجود اینکه شیوع ADHD طی دهههای اخیر با رشد وحشتناکی رو به رو بوده است، بسیاری از افراد به خوبی آن را نمیشناسند. بیشتر اوقات این اختلال با حواس پرتی و شیطانیهای کودکان شناخته میشود اما حقیقت امر چیز دیگری است! درک این اختلال به ما کمک میکند افراد درگیر را بهتر درک کنیم و از شیوع بیشتر آن جلوگیری کنیم.
با اختلالی طرف هستیم که بیش از هر چیز به فرایند رشد افراد بستگی دارد. از همین رو مطالعه در این رابطه میتواند به کاهش فشار و درمان موثر این اختلال کمک کند. در این مقاله، به بررسی پیچیدگیهای ADHD ، علائم، علل، تأثیرات و استراتژیهای مدیریت آن خواهیم پرداخت. نهایتا نیز به سراغ موضوع مهم تفاوتهای ADHD در کودکان و بزرگسالان خواهیم رفت که بسیاری از افراد را گیج میکند.
ADHD چیست؟
ADHD یا اختلال کمبود توجه وبیش فعالی، یک اختلال عصبی رشدی است که میلیونها کودک را درگیر میکند و اغلب تا بزرگسالی آنها را رها نمیکند. این بیماری با الگوهای تکرار شونده بیتوجهی، بیش فعالی و تکانشگری نمایان میشود که بیشتر و شدیدتر از آن چیزی است که افراد در ذهن خود تصور میکنند.
انواع ADHD
ADHD سه نوع مختلف دارد که هر کدام علائم و ویژگیهای مخصوص به خود را دارند. در لیست زیر میتوانید انواع این اختلال را بهتر بشناسید:
● عمدتا بیتوجه: افراد درگیر این نوع بیشتر درگیر بیتوجهی هستند و کمتر با بیش فعالی درگیر میشوند.
● عمدتا بیش فعال: این افراد بیشتر از بیتوجهی، از بیش فعالی و تکانشگری رنج میبرند.
● ترکیبی: این افراد دائما بین دو حالت بالا در حال نوسان هستند و کنترلی روی چرخه این اختلال ندارند.
**علائم اختلال کمتوجهی/بیش فعالی
علائم ADHD در افراد و محیطهای مختلف متفاوت است و نمیتوان به راحتی آنها را لیست کرد. با این همه، عدم توانایی تمرکز، تکانشگری و بیش فعالی، از مهمترین و مشخصترین علائم این اختلال محسوب میشوند. نوع این اختلال نیز در علائمی که بیمار با آنها درگیر است تاثیر میگذارد. نهایتا تنها یک پزشک متخصص میتواند با انجام آزمایشهای مختلف، این اختلال را تشخیص دهد.
دلایل وجود اختلال
در حالی که علت دقیق ADHD مشخص نیست، تحقیقات نشان میدهد که مسائل ژنتیکی نقش بسیار مهمی در درگیری فرد با این اختلال بازی میکنند. مواردی مانند زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد یا آسیبهای مغزی نیز میتوانند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند. باید این باور غلط که اختلال کمتوجهی/بیش فعالی ناشی از فرزندپروری ضعیف، قند زیاد یا تماشای زیاد تلویزیون است را کنار بگذاریم.
چطور با ADHD زندگی کنیم؟
زندگی با اختلال کمبود توجه/بیش فعالی کار آسانی نیست. افراد درگیر با این اختلال چالشهایی را تجربه میکنند که افراد عادی در جامعه هیچ درکی از آن ندارند. درک این افراد بسیار سخت است و اغلب توسط جامعه قضاوت میشوند. با این همه، افراد بسیار زیادی در جهان با وجود درگیری با این اختلال زندگی بسیار خوبی دارند.
چالشهای زندگی روزانه
افراد مبتلا به ADHD در یادگیری مهارتهای سازمانی، مدیریت زمان و حفظ تمرکز مشکل دارند. همین مشکلها میتوانند به چالشهایی تبدیل شوند که جنبههای مختلف زندگی روزمره این افراد از انجام کارهای خانه گرفته تا مدیریت امور مالی شخصی را به کاری سخت و دشوار تبدیل کنند. نکته بسیار مهمی که باید در این رابطه بدانیم این است که چالشهایی که از آن صحبت کردیم نشانه کم هوشی نیست و صرفا جزو علائم اختلال نقص توجه و بیشفعالی محسوب میشوند.
تاثیر نقص توجه و بیشفعالی بر تحصیل و شغل
ADHD میتواند زندگی آکادمیک و حرفهای افراد را نیز تحت تاثیر قرار دهد. دانش آموزان مبتلا به نقص توجه و بیشفعالی در حفظ تمرکز، سازماندهی فعالیتها و تحویل کارها در زمان معین شده، مشکل دارند. بزرگسالان مبتلا به ADHD نیز در متعادل نگه داشتن بهره وری، مدیریت حجم کار و تعامل با همکاران در محل کار با چالشهای زیادی مواجه میشوند. البته با حمایت و کمکهای به موقع، افراد مبتلا به نقص توجه و بیشفعالی نیز میتوانند در تحصیلات و مشاغل خود پیشرفت کنند.
روابط و زندگی اجتماعی
نقص توجه و بیشفعالی بر تعاملات و روابط اجتماعی فرد درگیر نیز تاثیر میگذارد. این افراد معمولا با تکانشگری دست و پنجه نرم کنند که میتواند منجر به گفتن یا انجام کارها بدون فکر کردن به عواقب آن شود. همین مسئله گاهی اوقات به سوء تفاهم یا درگیری در روابط منجر میشود. با این حال، با درک و ارتباط، میتوان این چالشها را به شکل موثری مدیریت کرد.
زندگی با اختلال ADHD کار سادهای نیست اما با درک، حمایت و به کارگیری استراتژیهای مدیریت، افراد مبتلا به این اختلال نیز میتوانند زندگی شاد و موفقی داشته باشند. در بخش بعدی مقاله، در مورد راهبردهای مختلف درمان و مدیریت نقص توجه و بیشفعالی بحث خواهیم کرد.
روشهای درمانی و مدیریت اختلال نقص توجه و بیش فعالی
برای مدیریت ADHD باید با رویکردی چند وجهی که شامل دارو، درمان و تغییرات سبک زندگی میشود پیش رفت. باید به یاد داشته باشیم که آنچه برای یک فرد موثر است ممکن است برای دیگری مضر باشد! همین مسئله است که کار روانپزشک در کنترل و درمان این اختلال را سختتر میکند. در ادامه، برخی از مهمترین روشها برای کنترل علائم اختلال نقص توجه و بیشفعالی را بررسی خواهیم کرد.
دارو درمانی
دارو درمانی بخشی کلیدی از درمان ADHD است. داروهای محرک و غیر محرک میتوانند به کاهش علائم این اختلال مانند تکانشگری، بیش فعالی و بیتوجهی کمک کنند. با این حال، این داروها عوارض جانبی مخصوص به خود را دارند و باید تحت نظارت یک روانپزشک استفاده شوند.
مشاوره
مشاوره میتواند برای افراد مبتلا به ADHD و خانوادههایشان مفید باشد. درمان شناختی-رفتاری میتواند به افراد کمک کند تا راهبردهای مقابلهای خود را برای مدیریت علائم و چالشهای مرتبط با نقص توجه و بیشفعالی توسعه دهند. این مشاورهها به خانوادهها نیز کمک میکنند تا ADHD را بهتر درک کنند و بتوانند از عزیزانشان حمایت کنند.
تغییر سبک زندگی و درمان خانگی
تغییر سبک زندگی نیز میتواند در مدیریت نقص توجه و بیشفعالی نقش داشته باشد. فعالیت بدنی منظم، رژیم غذایی سالم، خواب کافی و تمرینهای تمرکز حواس میتوانند به مدیریت علائم این اختلال کمک کنند. علاوه بر این، ایجاد یک محیط سازمان یافته و منظم در خانه و محل کار میتواند به افراد مبتلا به ADHD کمک کند متمرکز و کارآمد بمانند.
در بخش بعدی مقاله، تفاوتهای ADHD در کودکان نسبت به بزرگسالان را بررسی میکنیم و اهمیت تشخیص و مداخله زودهنگام را زیر ذرهبین میبریم.
تفاوت نقص توجه و بیشفعالی در کودکان و بزرگسالان
همانطور که گفتیم، ADHD اختلالی عصبی رشدی است که زندگی افراد را دچار چالشهای عجیب و غریب میکند. با این حال، نحوه بروز این اختلال در کودکان و بزرگسالان متفاوت است. درک این تفاوتها برای تشخیص دقیق و درمان موثر بسیار مهم است. در ادامه به سراغ این تفاوتها میرویم:
علائم و چالشهای نقص توجه و بیشفعالی در کودکان
علائم ADHD در کودکان به صورت مشکل در تمرکز، تکانشگری و بیش فعالی ظاهر میشوند. چالشهای این اختلال برای کودکان بیشتر در مدرسه نمایان میشود! مشکلاتی مانند مشکل در تمرکز بر درسها، تکمیل تکالیف یا کنار آمدن با همسالان، از جمله مواردی هستند که کودکان مبتلا به نقص توجه و بیشفعالی را دگیر میکنند. نتیجه تمام این مشکلات و چالشها در عزت نفس پایین و مشکلات رفتاری دیگر دیده میشود.
علائم و چالشهای نقص توجه و بیشفعالی در بزرگسالان
در بزرگسالان، اختلال نقص توجه و بیشفعالی با شکلی متفاوت زندگی فرد را مختل میکند. با اینکه برخی از بزرگسالان علائم کلاسیک این اختلال مانند بیش فعالی و تکانشگری را با خود به همراه دارند، کمتوجهی در آنها بسیار بیشتر از کودکان است. این کمتوجهی میتواند به مشکلاتی مانند مدیریت وظایف روزانه، حفظ سازماندهی کار و رعایت برنامه زمانی در محل کار منجر شود. بزرگسالان مبتلا به ADHD در مدیریت روابط با چالشهایی مواجه میشوند که میتوانند آنها را درگیر اختلالات سلامت روان مانند افسردگی و اضطراب کنند.
اهمیت تشخیص زودهنگام
تشخیص زودهنگام و مداخله به موقع در مدیریت موثر نقص توجه و بیشفعالی نقش بسیار پررنگی ایفا میکند. شناخت و پرداختن به علائم ADHD در دوران کودکی منجر به مدیریت و کاهش علائم در بزرگسالی میشود. با این حال، هرگز برای کمک گرفتن دیر نیست! بزرگسالانی که مشکوک به این اختلال هستند باید برای ارزیابی با یک روانپزشک تماس بگیرند.
کلام آخر در رابطه با ADHD
اختلال نقص توجه و بیشفعالی یا همان ADHD، اختلالی پیچیده است که افراد را در طول زندگی دچار چالشهای مختلف میکند. از شناخت علائم و علل این اختلال گرفته تا بررسی چالشهای زندگی روزمره افراد مبتلا به نقص توجه و بیشفعالی، در این مقاله بررسی شد! در دنیایی که این اختلال به اشتباه با بیش فعالی مقایسه میشود، آموزش همدلی و درک این اختلال شایع از همیشه مهمتر است. بیایید به آموزش خود و دیگران در مورد نقص توجه و بیشفعالی ادامه دهیم و افسانهها و باورهای غلط را در این مسیر از بین ببریم. به یاد داشته باشید در این مسیر تنها نیستید! میتوانید از متخصصین آنلایف برای پیدا کردن مسیر درست کمک بگیرید. علاوه بر این میتوانید از دورههای آموزشی ما استفاده کنید.