در دنیای مدرن و پر از تنش ما، موقعیت‌های استرس زای زیادی وجود دارند که می‌توانند سلامت روان ما را تهدید کنند. یکی از مواردی که در آن استرس‌ها و تنش‌های روزمره خود را به سطح وجود شما می‌رسانند، حمله پانیک است. این حمله‌های عصبی شدید که ترس و اضطراب را دنبال می‌کنند، می‌توانند طعم مرگ بگیرند. حداقل این چیزی است که از توضیحات افراد درگیر می‌دانیم.
درک حملات پانیک، علل، علائم و راهبردهای مقابله با آن نه تنها برای کسانی که آن را تجربه می‌کنند، بلکه برای عزیزانشان و حتی عموم مردم نیز ضروری است. آگاهی نسبت به این مسئله می‌تواند همدلی را در جامعه تقویت کند.
در این مقاله، به سراغ حمله پانیک خواهیم رفت و جنبه‌های مختلف آن را بررسی می‌کنیم. اگر از دسته افرادی هستید که حملات پانیک را تجربه کرده‌اید یا کسی را می‌شناسید که با این حمله‌ها دست و پنجه نرم می‌کند، این مقاله می‌تواند راهنمای خوبی برای شما باشد.
حمله پانیک چیست؟
حمله پانیک، اپیزودی ناگهانی به همراه اضطراب شدید است که به طور معمول بدون هیچ اخطاری وجود فرد درگیر را در برمی‌گیرد. بسیاری از افراد معتقدند این حمله عصبی آنقدر شدید است که حس مردن به انسان دست می‌دهد. از علائم این حمله عصبی می‌توان به مواردی مانند تپش قلب، تنگی نفس، حالت تهوع، ترس از دست دادن کنترل، اختلال بینایی، احساس خفگی، تنگی نفس، درد قفسه سینه، عرق کردن، لرزش، سردرد، گرفتگی عضلات شکم، سرگیجه و بی حسی اشاره کرد.
یکی از ویژگی‌های حملات پانیک احتمال درگیری با آنها در هر زمان و مکان است! حمله پانیک به طور معمول در عرض چند دقیقه به اوج خود می‌رسد و خیلی سریع فروکش می‌کند. البته مواردی نیز گزارش شده‌اند که در آنها این حملات بیشتر طول کشیده‌اند یا حتی چنیدن بار پشت سر هم داده‌اند. همین مسئله پیش بینی حمله بعدب و تعیین زمان شروع و پایان حمله را سخت می‌کند.
علت دقیق حملات پانیک مشخص نیست اما مطمئنا عوامل متعددی در آن نقش دارند. خصوصیات ژنتیکی، استرس، خلق و خوی حساس، تغییرات در عملکرد مغز، افسردگی، اختلال وسواس فکری اختلال استرس پس از سانحه، پرکاری تیروئید، بیماری ویلسون، مصرف مواد مخدر و فوبیا از دسته عواملی هستند که می‌توانند احتمال درگیری با حملات پانیک را افزایش دهند.
چه چیز باعث حمله پانیک می‌شود؟
همانطور که گفتیم علت دقیق حملات پانیک مشخص نیست اما فاکتورهایی وجود دارد که بر اساس برخی مطالعات، نقشی مهم در بروز این حملات دارند. در ادامه، برخی از این موارد را به صورت خلاصه بررسی می‌کنیم:
ژنتیک
شواهد مختلفی وجود دارد که نشان می‌دهد حمله پانیک در برخی خانواده‌ها شایع‌تر است. در واقع اگر یکی از اعضای خانواده حملات پانیک یا اختلال شدید استرس را تجربه کرده باشد، احتمال درگیری دیگر اعضای خانواده افزایش پیدا می‌کند.
استرس شدید
این مورد یکی از عوامل اصلی وحشت زدگی شدید است. اکثر افرادی که پنیک اتک را تجربه کرده‌اند، وضعیت خود قبل از وقوع حمله را پر استرس و اضطراب توصیف می‌کنند. در نتیجه، مواردی مانند یک بیماری جدی، مرگ یکی از عزیزان، طلاق، یا از دست دادن شغل، می‌توانند باعث حمله پانیک شوند.
میزان حساسیت فرد
افراد حساس همیشه بیشتر از دیگران در معرض اختلالات روانی قرار دارند چرا که واکنش‌های شدیدتری نسبت به احساسات مثبت و منفی نشان می‌دهند.
تغییرات در عملکرد مغز
تغییرات خاص و ناگهانی در نحوه عملکرد مغز نیز می‌تواند در وقوع حملات پانیک نقش داشته باشند. دلیل این تغییرات می‌تواند هر اتفاق یا حادثه‌ای باشد!
سایر اختلالات
در مقاله‌های قبلی راجع به سلامت روان، در این باره صحبت کرده‌ایم که مشکلات روانی دومینو وار به انسان حمله می‌کنند. اگر نتوانید به موقع اولین مشکل را درمان کنید باید با آماده مواجه با مشکل بعدی باشید. افسردگی، اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال استرس پس از سانحه، و اختلال وسواس فکری می‌توانند بیماری‌های باشند که حمله پانیک به دنبال آنها وارد زندگی افراد می‌شود.
مصرف مواد مخدر
بله! استفاده از مواد مخدر یا الکل نیز می‌تواند باعث وقوع حملات پانیک شود. بدن ما انسان‌ها نسبت به محرک‌های خارجی واکنش‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهد. پس مسئله ما سو مصرف نیست! مصرف مقدار بسیار کم موارد مخدر نیز در بعضی افراد به این حمله‌های عصبی وحشتناک ختم می‌شود.
تاثیر حملات پانیک بر زندگی افراد
حمله پانیک می‌تواند تاثیر بسیار عمیقی بر زندگی افراد داشته باشد سلامت جسمی و روانی فرد را به خطر بیندازد. علاوه بر سلامت، فعالیت‌های روزانه فرد درگیر نیز به خطر می‌افتند. در ادامه به سراغ مواردی می‌رویم که این حملات به صورت مستقیم در درگیری با آنها نقش دارد.
سلامت روان
حملات پانیک حاصل اضطراب و استرس شدید هستند و می‌توانند ترس و اضطراب بیشتری با خود به همراه داشته باشند. افرادی که یک بار حمله پنیک را تجربه کرده باشند، با مشاهده کوچک‌ترین علائم نگران وقوع دوباره این حملات می‌شوند. نگرانی دائمی از وقوع دوباره این حملات می‌تواند به سایر مشکلات مربوط به سلامت روان منجر شود. در برخی موارد فرد به سراغ خودکشی می‌رود!
سلامت جسمانی
علائم فیزیکی حمله پانیک، مانند تپش قلب و تنگی نفس می‌توانند سلامت فیزیکی افراد را به خطر بیندازند. در بیشتر مواقع این علائم خطرناک نیستند اما می‌توانند احساس ترس عجیبی به همراه داشته باشند و در طول زمان به خستگی فیزیکی منجر شوند.
زندگی روزانه
افرادی که حملات پانیک را تجربه می‌کنند از حضور در موقعیت‌ها یا مکان‌هایی که در گذشته دچار حمله پانیک شده‌اند اجتناب می‌کنند. این مسئله می‌تواند باعث ایجاد تغییرات قابل توجهی در رفتار و سبک زندگی این افراد شود و توانایی آنها را برای انجام فعالیت‌های روزانه، مانند رفتن به محل کار یا معاشرت با دوستان، محدود کند.
روابط اجتماعی
ترس و اضطراب مرتبط با حمله پانیک می‌تواند روابط اجتماعی فرد درگیر را نیز تحت تاثیر قرار دهد. درک اینکه فرد درگیر با حملات پانیک چه شرایطی را پشت سر می‌گذارد، برای عزیزان آنها دشوار است. همین مسئله می‌تواند به احساس انزوای فرد درگیر با این حملات منجر شود.
راهبردهای مقابله با حمله پانیک
برای مقابله با حمله پانیک باید ترکیبی از راهبردهای مقابله فوری در طول حمله و تغییرات طولانی مدت سبک زندگی برای کاهش فراوانی و شدت آن به کار گرفته شود.
تنفس عمیق
در طول حمله پانیک، الگوی تنفسی شما سریع و کم عمق می‌شود. با تنفس عمیق و آهسته می‌توان به آرامش سیستم عصبی و کاهش علائم حمله پانیک کمک کرد. سعی کنید در چهار ثانیه هوا را به درون ریه‌های خود هدایت کنید (دم)، هفت ثانیه آن را نگه دارید و سپس هوا را از ریه‌های خود خارج کنید (بازدم).
حواس خود را پرت کنید
تکنیک‌های حواس پرتی نیز می‌توانند به شما کمک کنند! سعی کنید در طول یک حمله، روی چیزی فیزیکی تمرکز کنید. تمرکز روی اشیا و زمین می‌تواند شما را از فضای روانی که در آن قرار گرفته‌اید خارج کند.
آرام سازی عضلات
آرام سازی عضلات شامل کشش و سپس آزاد کردن عضلات می‌شود. انجام این نرمش‌های شاده می‌تواند به کاهش علائم فیزیکی حمله پانیک و افزایش آرامش کمک فرد درگیر کمک کند.
تغییر در سبک زندگی
ورزش منظم، رژیم غذایی متعادل و خواب کافی، همگی می‌توانند به سلامت روان فرد درگیر کمک کنند و دفعات و شدت حملات پانیک را کاهش دهند.
درمان شناختی-رفتاری
درمان شناختی-رفتاری (CBT) نیز می‌تواند به مدیریت حملات پانیک کمک کند. این نوع از درمان شامل کار با یک درمانگر برای تغییر الگوهای فکری و رفتاری است که به اضطراب و حملات پانیک منجر می‌شوند.
دارو
در برخی موارد، ممکن است متخصصی که بیمار با او مشورت می‌کند، برای بیمار داروهایی تجویز کند که به کاهش علائم حمله پانیک کمک می‌کند. معمولا اگر حملات پانیک مکرر و شدید باشند، پزشک متخصص به سراغ دارو درمانی می‌رود.
چه زمان به سراغ متخصص برویم؟
تجربه حمله پانیک می‌تواند تجربه‌ای ترسناک باشد. با اینکه راه حل‌هایی که در این مقاله ارائه کردیم به مقابله با این حملات کمک می‌کنند. در صورت بروز علائم شدید باید به متخصص مراجع کرد.
متخصص سلامت روان می‌تواند با تشخیص مناسب و به موقع، گزینه‌های درمانی کارمدی پیش روی شما بگذارد که به کنترل علائم این حملات کمک می‌کنند. تنها چیزی که باید به یاد داشته باشید این است که نیازی نیست به تنهایی با این حملات روبرو شوید.
کلام آخر در رابطه با حمله پانیک
حمله پانیک می‌تواند به تجربه ترسناک تبدیل شود که فرد درگیر را به انزوا می‌کشاند. در نتیجه این نکته بسیار مهم است که به یاد داشته باشیم نباید افراد را تنها بگذاریم. اگر یکی از آن میلیون‌ها نفری هستید که حملات پانیک را تجربه می‌کنند ب دنبال کمک باشید چرا که تنهایی نمی‌توان اختلالات اضطراب این چنینی را درمان کرد.
درک ماهیت حملات پانیک، علل و تأثیرات بر زندگی فرد درگیر، اولین گام برای مدیریت مؤثر این حملات است. با شناخت علائم حمله پانیک، به کارگیری راهبردهای مقابله‌ای و درخواست کمک حرفه‌ای می‌توان دفعات و شدت حملات را کاهش داد.
از اینکه برای خواندن این مقاله وقت گذاشتید متشکریم. امیدواریم با مطالعه این مقاله، درک عمیق‌تری از حملات پانیک پیدا کرده باشید. فراموش نکنید تنها نیستید و نباید افرادی که درگیر این اختلال می‌شوند را تنها بگذارید! شما می‌توانید در مسیر مقابله با چنین شرایطی از مشاورین ما کمک بگیرید یا از دوره‌های آموزشی مختلف برای مهار استرس و اضطراب استفاده کنید.
روان سالم
