در قلمرو وسیع علم پزشکی، دردهای روان تنی تلاقی جذاب اما تلخ دردهای ذهن و بدن را نشان میدهد. این اختلالات که با علائم فیزیکی بروز پیداد میکنند، توسط عوامل ذهنی مانند درگیری درونی یا استرس ایجاد یا تشدید میشوند. در واقع این اختلالات گواهی بر تعامل پیچیده افکار و بدن ما هستند.
درک اختلالات روان تنی تنها برای مقاصد آکادمیک یا تحصیلی نیاز به کار ما نمیآید بلکه به ما کمک میکند سلامت روانی و فیزیکی انسان را به عنوان یک موجودیت واحد بررسی کنیم. تاثیرات ذهن ما بر عملکرد بدن پیچیده و عمیق است. در نتیجه، با شناخت و درک اختلالات روان تنی، میتوانیم راه را برای رویکردهای درمانی جامع که هم سلامت روان و هم سلامت جسمی ما را تضمین کنند، هموار کنیم.
در این مقاله، سفری عمیقتر به دنیای اختلالات روان تنی خواهیم داشت و با انواع، علل، تأثیرات و درمانهای موجود برای آن آشنا خواهیم شد. پس تا انتهای این مقاله جذاب همراه ما باشید تا بیشتر با این اختلال عجیب و غریب آشنا شویم.
منظور ما از دردهای روان تنی چیست؟
همانطور که از نام اختلالات روان تنی پیدا است، با شرایطی رو به رو هستیم که در آن بدن ما دردهای روانی ما را به صورت فیزیکی به نمایش میگذارد. این اختلال با علائم فیزیکی همراه است که توسط دیگر اختلالات روانی ایجاد یا تشدید میشوند. این نوع از اختلالات میتوانند تاثیر بسیار شدیدی بر سلامت فیزیکی فرد داشته باشند و زندگی او را تحت تاثیر قرار دهند.
حقیقت بسیار ساده اسن است که افکار، احساسات و عواطف ما میتوانند به صورت مستقیم بر سلامت جسمانی ما اثر بگذارند. همین نکته است که باعث میشود دردهای روان تنی به موضوعی جالب برای پزشکان تبدیل شوند. به عنوان مثال، استرس مزمن که یک اختلال روحی/عاطفی است میتواند به مشکلات سلامت جسمانی مانند بیماری قلبی و مشکلات گوارشی منجر شود. یا مثلا افسردگی میتواند به صورت علائم فیزیکی مانند خستگی، سردرد یا کمردرد ظاهر شود.
درک ارتباط عمیق ذهن و بدن انسان در زمینه پزشکی بسیار مهم است. درک این ارتباط به ما کمک میکند تا در جهت منافع فردی و جمعی حرکت کنیم و بتوانیم از بروز اختلالات و مشکلات مختلف در افراد جلوگیری کنیم.
انواع اختلالات روان تنی
اختلالات روان تنی طیف وسیعی از اختلالهای متفاوت را در برمیگیرند. در ادامه، برخی از مهمترین اختلالاتی که در این دسته قرار میگیرند را بررسی خواهیم کرد:
اختلالات جسمی
سادهترین و معمولترین نوع دردهای روان تنی، اختلالات جسمی هستند. این اختلالات با علائم فیزیکی که شبیه بیماری یا آسیب جسمانی است که هیچ علت فیزیکی قابل شناسایی برای آن وجود ندارد، شناخته میشوند. علائم این اختلال باعث ناراحتی فرد میشود و توسط خود فرد قابل کنترل نیست.
اختلالات تبدیلی
در این نوع اختلالات، پریشانی عاطفی از طریق علائم جسمانی بروز پیدا میکند. در واقع احساسات شدید فرد میتوانند باعث بروز علائمی مانند فلج، کوری، یا تشنج بدون علت فیزیکی قابل شناسایی شوند.
اختلال دردهای روان تنی مزمن
این نوع اختلال با دردهای مداومی همراه است که علت فیزیکی مشخصی ندارند و قابل درمان نیستند. بیشتر متخصصین روانپزشکی معتقدند اینگونه از دردها به مسائلی مانند استرس و اضطراب مربوط میشوند.
اختلال بدشکلی بدن (BDD)
شاید عجیب باشد اما این نوع اختلال نیز در دسته دردهای روان تنی قرار میگیرد. در این نوع از اختلال، فرد دچار تمرکز وسواسی میشود و بر روی یک نقص ظاهری تمرکز میکند. این نقص ممکن است جزئی یا حتی خیالی باشد، اما فرد را ساعتها یا حتی روزها به خود درگیر کند. BDD نهایتا به جراحیهای زیبایی غیر ضروری منجر میشود که سلامت فیزیکی فرد را تحت تاثیر قرار میدهند.
اختلالات ساختگی
تظاهر به بیماری جسمی یا روانی بدون هیچ سود آشکاری در این دسته قرار میگیرد. افراد مبتلا به این اختلال به صورت خواسته یا ناخواسته در خودشان علائم مختلف ایجاد میکنند یا در مورد سابقه پزشکی خود دروغ میگویند.
هر یک از این اختلالات به طور متفاوتی بروز پیدا میکند و برای درمان به رویکردهای متفاوت درمانی نیاز دارد. شناخت انواع مختلف دردهای روان تنی اولین گام برای مداخله و مدیریت موثر آن است.
علل ابتلا به دردهای روان تنی
علت دقیق اختلالات روان تنی به طور کامل شناخته مشخص نیست؛ با این حال اکثر پزشکها معتقدند این اختلالات حاصل تعامل پیچیده عوامل بیولوژیکی، روانی و محیطی هستند. در ادامه برخی از علل بالقوه این اختلالات را بررسی خواهیم کرد.
عوامل روانی
اختلالات روان تنی اغلب از دیگر اختلالات روانی مانند استرس، اضطراب و افسردگی ناشی می شوند. هر کدام از این اختلالها در صورت تشدید منجر به علائم فیزیکی در بدن ایجاد میشوند.
عوامل بیولوژیکی
تغییرات در شرایط بیولوژیکی مانند افزایش متابولیسم گلوکز، سطح اسید آمینه در سرم و غیره میتواند باعث اختلالات روان تنی شوند.
عوامل محیطی
رویدادهای استرس زا مانند مشکلات فیزیکی، سوءاستفاده، بیماریهای مکرر، ترس، افسردگی، عصبانیت، گناه، ناامنی و سایر موقعیتهای دشوار در محیط زندگی میتواند به ابتلای فرد به دردهای روان تنی منجر شود.
آگاهی عاطفی
مشکل در تشخیص و بیان احساسات نیز میتواند باعث درگیری فرد با اختلالات روان تنی شود. بسیار مهم است که انسان بتواند به صورت سالم احساسات خود را بیان کند.
ترومای گذشته
تجاربی مانند بیتوجهی در دوران کودکی یا سابقه سوء استفاده جنسی میتواند احتمال ابتلای افراد به این نوع از اختلالات را افزایش دهد.
سوء مصرف مواد
سوء مصرف مواد، مانند اعتیاد به الکل یا اعتیاد به مواد، یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در ابتلا به اختلالات روان تنی است.
درک این علل به شناسایی و درمان زودهنگام اختلالات روان تنی کمک میکند و در نتیجه کیفیت زندگی افراد مبتلا را بهبود میبخشد.
تاثیرات اختلالات روان تنی بر فرد و اجتماع
اختلالات روان تنی تاثیر عمیقی بر زندگی فرد و جامعه میگذارند. این تاثیرات میتوانند خفیف یا شدید باشند. در ادامه تاثیرات و فردی و اجتماعی این اختلالات را بررسی خواهیم کرد.
تاثیرات فردی
اختلالات روان تنی میتوانند هر قسمتی از بدن را تحت تأثیر قرار دهند و باعث بروز طیف وسیعی از علائم فیزیکی مانند خستگی، بیخوابی، درد، فشار خون بالا، مشکلات تنفسی، سوء هاضمه، سردرد و میگرن شومد. باید بدانید که این علائم فیزیکی واقعی هستند و میتوانند باعث ناراحتی یا بروز مشکلات قابل توجهی در سلامتی افراد شوند.
افراد مبتلا به اختلالات روان تنی اغلب عصبانی یا تحریک پذیر هستند چرا که معتقدند نیازهای پزشکی آنها به درستی بررسی نمیشود. با توجه به علائم اختلال روانی در افراد، بروز مشکلات مختلف در محل کار، مدرسه یا اجتماع دور از ذهن نخواهد بود. علاوه بر این موارد، افرادی که به دردهای روان تنی مبتلا هستند دائما به پزشک مراجعه میکنند اما درمان نمیشوند؛ مسئلهای که باعث ناامیدی آنها میشود.
تاثیرات اجتماعی دردهای روان تنی
در سطح جامعه، اختلالات روان تنی میتوانند به عملکرد ضعیف، مشکلا بین فردی، بیکاری و فشار مالی منجر شوند. این موارد به خودی خود آسیبزا نیستند اما اگر همه آنها را در کنار هم قرار دهید متوجه میشوید که میتوانند زندگی در جامعه را به جهنم تبدیل کنند. مورد دیگری که باید در نظر داشت تاثیر این اختلالات بر خانواده فرد درگیر است.
تشخیص و درمان دردهای روان تنی
تشخیص اختلالات روان تنی شامل ارزیابی سابقه پزشکی بیمار، معاینه فیزیکی و یک سری آزمایشات برای رد مشکلات احتمالی و فیزیکی فرد است. در ادامه برخی از روشهای تشخیص این اختلال را بررسی خواهیم کرد.
یک یا چند علامت جسمی: به عنوان مثال، درد یا خستگی که ناراحت کننده است و در زندگی روزمره فرد مشکل ایجاد میکند اما با علائم دیگری همراه نیست!
افکار بیش از حد و مداوم درباره جدی بودن علائم بیماری: اضطراب شدید در مورد سلامت یا علائم قابل مشاهده و صرف زمان برای بررسی آنها میتواند یکی از نشانههای درگیری فرد با دردهای روان تنی باشد.
البته نهایتا روانپزشک است که میتواند با کمک یک پزشک متخصص عمومی وجود اختلالات روان تنی را در فرد تشخیص دهد.
درمان دردهای روان تنی
شیوه درمان اصلی برای درمان اختلالات روان تنی، روان درمانی است. اکثر روانپزشکان از درمان شناختی- رفتاری (CBT) برای بهبود علائم جسمانی فرد درگیر با اختلال کمک میگیرند. CBT میتواند به بیماران کمک کند تا باورها و انتظارات خود را در مورد سلامتی و علائم جسمی خود بشناسند و با کاهش فشار روانی، علائم جسمی خود را نیز مدیریت کنند.
در برخی موارد، داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی نیز به کار گرفته میشوند تا اختلالات دیگر بیمار تحت کنترل قرار بگیرد. داروهای ضد افسردگی میتوانند به کاهش علائم مرتبط با افسردگی و درد که اغلب با اختلال علائم جسمی رخ میدهد نیز کمک کند.
کلام آخر درباره دردهای روان تنی
در این مقاله، دنیای پیچیده دردهای روان تنی را بررسی کردیم، شرایطی که ارتباط عمیق بین ذهن و بدن ما را نشان میدهند. در ادامه به انواع مختلف اختلالات روان تنی، علل بالقوه آنها و عوامل خطر، و همچنین تأثیر قابل توجهی که می توانند بر زندگی فرد و جامعه داشته باشند، پرداختیم.
در نهایت، کاهش نگاه منفی در رابطه با اختلالات روان تنی مسئولیتی اجتماعی است. با تقویت درک و همدلی، میتوانیم محیطی حمایتی برای افرادی که درگیر دردهای روان تنی هستند، ایجاد کنیم. اگر تجربهای دارید یا سوالی ذهن شما را درگیر کرده است، میتوانید آن را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید. فراموش نکنید این مقاله را برای دوستان و آشنایان خود نیز ارسال کنید.
درک و آشنایی با دردهای روان تنی اولین قدم برای مدیریت موثر آن است. با این حال چیزهای بیشتری برای یادگیری و به کارگیری وجود دارد. اینجا است که وبینار آنلایف درباره دردهای روان تنی به کمک شما میآید. در این وبینار به صورت عمقی به این موضوع خواهیم پرداخت و شما را با استراتژیها و بینشهای عملی برای مدیریت و غلبه بر دردهای روانتنی مجهز میکنیم. همین امروز در این دوره ثبت نام کنید و دانش خود را برای مدیریت موثر دردهای روان تنی تقویت کنید. سفر شما به سمت درک و مدیریت دردهای روان تنی همینجا آغاز میشود.